اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
خداوند نور آسمان‌ها و زمين است. مَثَل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى و آن چراغ در شيشه‌اى است، آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت خجستهٔ زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته می‌شود. نزدیک است كه روغنش ــ هر چند بدان آتشى نرسيده باشد ــ روشنى بخشد؛ روشنى بر روى روشنى است. خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت می‌كند و اين مثل‌ها را خدا براى مردم می‌زند و خدا به هر چيزى داناست.۱
بادهٔ قرآنی ۲: اگر قرار باشد فقط و فقط یک آیه از قرآن کریم به عنوان اوج زیبایی این کتاب آسمانی انتخاب شود، به نظرم همین آیه است. در این آیه، الله نور آسمان‌ها و زمین معرفی شده و برای این نور، تمثیلی زده شده است. این تمثیل هرچند در قالب استعار‌ه‌ای بسیار زیبا و دلنشین بیان شده و از لحاظ هنری واقعا در اوج است، بیان‌کنندهٔ یک واقعیت عینی و قابل مشاهده است که از آن به انسان کامل یاد می‌شود. اوج مصداق انسان کامل، چهارده معصوم (ع) هستند؛ اما برای همهٔ انسان‌ها امکان‌پذیر است که با رسیدن به کمالِ انسانیتِ خویش، که همانا متبلور کردن دانهٔ الهیِ کاشته شده در خاکِ بشری است، انسان کامل شدن را به حدّ وسعِ خویش در خود محقق کنند.
▫️علی‌اکبر قزوینی
- نور: ۳۵ ↩︎