در ماه خدا آن بُتِ عیّار بیاید
کامَت همه در بَطنِ مَهِ یار برآید
آری، رمضان است همان ماهِ رهایی
هر غصّه و اِدبار۱ در این ماه سر آید
آن موتِ۲ طلب‌گشته در آن یا رب و یا رب
می‌آید و این روح ز زندان به‌در آید
زندان چه بوَد؟ پیلهٔ آن نفْسِ کژاندیش
از بهرِ جهادِ تو، رهایی ثمر آید۳
کِی کرده رها یارْ تو را بی‌کس و تنها۴
او شمسِ جهان است که سوی قمر آید
در وحدتِ شمسی‌قمری۵ فاش ببینی
کآن لادنِ جان دست به دستِ سحر آید
هست این دو بهشتی که خدا وعده بداده است۶
هر نشئهٔ این باغِ جِنان۷ تازه‌تر آید
اینک تو شوی آن که خدا خواسته بوده
آن زندهٔ جاوید که از قبر درآید
شادی خودِ یار است که آید به ملاقات
در وصل و لقا نَصر به‌همراه فرّ آید
آن فَرّهِ شاهی که فُروغی است ز یزدان
چون تاج که از نور بوَد، روی سر آید
شایان بوَد آن فرّ و بوَد عطرِ خوشَش یاس
آن نور به وجه آید و اندر بَصَر آید
چون دیده شود باز و شود روح معطّر
زآن دم همه از عالم بالا خبر آید
آیا خبری بهتر از این هست که گویند:
«سوی پدرِ غمزده اکنون پسر آید!»
گشته است چنان غیبتِ مَهدیِ جهان دور
گویند مبادا که فَرَج هم سَمَر۸ آید
ماییم همه منتظرِ یوسُفِ احمد
باشد که بگویند که زود از سفر آید۹
▫️علی‌اکبر قزوینی
سحرگاه بیست و هشتم ماه مبارک رمضان ١۴۴۶
نهم فروردین ١۴۰۴
تهران
- تیره‌روزی، بداقبالی، ناکامی. ↩︎
- اشاره به حدیث نبوی: مُوتُوا قَبْلَ أَنْ تَمُوتُوا./ بمیرید پیش از آنکه بمیرید. این حدیث با این متن، توسط صدرالمتألهین (زادهٔ ۱۰۵۰ هجری قمری) به پیامبر (ص) نسبت داده شده است. فیض کاشانی (زادهٔ ۱۰۹۱ هجری قمری) آن را حدیث مشهور نامیده است و علامهٔ مجلسی (زادهٔ ۱۱۱۰ هجری قمری) نیز از او پیروی کرده است. اصل این حدیث، ظاهراً در برخی از کتاب‌های ابن‌عربی آمده است. (نقل از مؤسسة بصائر للتحقيق والدراسات الإسلامية) ↩︎
- اشاره به آیهٔ ۶۹ سورهٔ عنکبوت: وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ/ و كسانى كه در راه ما كوشيده‌اند، به‌يقين راه‌هاى خود را بر آنان می‌نماييم؛ و در حقيقت خدا با نيكوكاران است. ↩︎
- اشاره به آیهٔ ۳ سورهٔ ضُحی: مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى/ [كه] پروردگارت تو را وانگذاشته و دشمن نداشته است. ↩︎
- اشاره به آیهٔ ۹ سورهٔ قیامت: وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ/ و شمس و قمر با هم جمع شوند. ↩︎
- اشاره به آیهٔ ۴۶ سورهٔ الرحمن: وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ/ و هر كس را كه از مقام پروردگارش خوف داشته باشد، دو بهشت است! ↩︎
- جمع «جنّت» به‌معنیِ بهشت. ↩︎
- قصه، افسانه، حکایت، داستان. ↩︎
- ابیات اخیر همچنان‌که یادکردِ دوری یعقوب (ع) از یوسف (ع) و وصال و دیدار آنها پس از سالیان دراز است (و ماجرای آن مفصل در احسن‌القصصِ قرآنی یعنی سورهٔ یوسف آمده است)، ناظر به بخش‌هایی از دعای عهد نیز هست؛ از جمله: اللّٰهُمَّ وَسُرَّ نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وآلِهِ بِرُؤْيَتِهِ/ خدایا پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را به دیدارِ او شاد کن. * نیز وَعَجِّلْ لَنا ظُهُورَهُ، إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَنَرَاهُ قَرِيباً / و در ظهورش برای ما شتاب فرما که دیگران ظهورش را دور می‌بینند و ما نزدیک می‌بینیم. ↩︎