لادن
کسانی که درد را
درک نمی‌کنند
برای من
قابلِ درک نیستند!

چُنین کسانی
یا به مقامات والای عرفانی رسیده‌اند
یا دچار مشکلات روانی و مغزی شده‌اند
و در هر حال
نمی‌توان از آنها
برای زندگیِ عادی و روزمّره
و نحوهٔ مواجهه با درد
درس گرفت!

لادن
اگر قرار است کسی را الگوی خویش قرار دهیم
آن فرد باید در عین رسیدن به جایگاهی
که آن‌قدر در اوج باشد
که بتوان به آن غبطه خورد
و سیر در مسیرِ رسیدن به جایگاهی مثل آن را
هدف وجودیِ زندگی خویش
و سلوک روزمرهٔ خود قرار داد
بشری مثل ما باشد!

لادن
دقت کن:
آن فردِ الگو
نه بشری عین ما
که باید بشری مثل ما باشد!

و من در حدّ خویش
جست‌وجوهایی در این زمینه کردم
و آخرسر ــ به لطف و عنایت الهی ــ
به مسیر اسلام
و پیامبر و قرآن و اهل‌بیت
رهمنون شدم ــ کلا الحمدلله!

لادن
پیامبر بزرگ اسلام
پیامبرِ خوب و قشنگِ ما
ــ حضرت محمد بن عبدالله (ص) ــ
به فرمودهٔ خودِ خداوند
در کتابِ عظیم و شگرف و اسراریِ قرآن کریم
اُسوهٔ حسنه (الگوی نیکو/زیبا) است۱،
و بیا لادن
بیا تا برایت بگویم
که چرا پیامبر (ص)
و سیزده نورِ عظیم همراه او
همراه با کتاب نورانی قرآن
بهترین و نیکوترین و زیباترین الگوها
برای پیروی و سرمشق قرار دادن
در زندگی‌اند!

لادن
بیا به صحرای کربلا برویم
و کمی دربارهٔ حماسهٔ کربلا
ــ که بزرگترین حماسهٔ بشری-الهیِ کلّ تاریخ است
از گذشته تا آینده ــ
تأمل کنیم.

آن حماسه
و آنچه بر حسین بن علی (ع)
و یاران باوفای او
و اهل‌بیت گرامی‌اش رفت
آن‌قدر فراتر از ظرفیت ذهنی-روانیِ بشرِ معمولی است
که اگر کسی اندکی معرفت به اباعبدلله داشته باشد
و اندکی ــ فقط اندکی ــ پرده را بالا ببرند
و حقیقتِ محشرِ کربلا را 
به او نشان بدهند
در دَم قالب تُهی خواهد کرد.

لادن
خوب دقت کن:
آن مشاهده‌گر
از شدت آن ابتلای بزرگ
که فقط آن را مشاهده می‌کند
جان خواهد داد…!

و حال نگاه کن لادن
نگاه کن که در حماسهٔ کربلا
نه حسین بن علی (ع)
نه اباالفضل العباس (ع)
نه فرزندان گرامی امام (ع)
نه یارانِ باوفای او (ع)
نه اهل‌بیت ارجمند ایشان (ع)
هیچ‌یک ــ مطلقاً هیچ‌یک ــ
آن دردِ عظیم را انکار نکردند!

لادن
در تمام روایاتی که
دربارهٔ حماسهٔ بزرگ کربلا
از طُرُقِ مختلف و معتبر
به ما رسیده است
هیچ‌کجا نمی‌بینیم که 
امام (ع)
ــ که قهرمان اصلی حماسهٔ کربلا خودِ ایشان است
و توجه داشته باش که او (ع)
امام عصر، امام زمان، قطب عالم امکان، لنگر زمین و آسمان…
و مزیّن به همهٔ این صفاتی است که
مقام بسیار والای او را
که در اعلی درجهٔ قُرب به حق تعالی قرار دارد
به ما خاکیان نشان می‌دهد ــ
آری، هیچ‌کجا نمی‌بینیم که امام (ع)
درد را انکار کند!

جان به فدای امام حسین (ع)…
او درد را انکار نکرد
هیچ کلامی نفرمود و طوری رفتار نکرد که انگار
مواجهه با آن صحنه‌ها
در برابر عدم مواجهه با آن صحنه‌ها
برای او (ع) علی‌السّویه است…

لادن
امامِ خوب و قشنگِ ما
در آن صحرای محشر
درد کشید
اما…
اما لادن
تمامِ تفاوتْ همین‌جاست
همین‌جاست که می‌توان او را
اسوهٔ حسنه قرار داد
و سرمشقِ زندگی:
او (ع)
درد را
چنان به سمت درک بُرد
که هر چیزی جز عشق الهی
به دَرَک واصل شد
و آنچه ماند
تمامْ زیبایی بود
و این‌چنین بود که
آن بانوی بزرگ
ــ حضرت زینب (س) ــ
از عمقِ جان و با تمامِ دل فرمود:
«و ما رأیتُ الا جمیلاً:
جُز زیبایی ندیدم…»

لادن
دوست من محمود پیرحیاتی
که تو هم او را می‌شناسی
بارها و بارها برای من
از درد و درک گفته بود.
حتی برخی گفته‌های او را
از زبان مرد سفیدپوش
در کتاب از عالم بالا تو را صدا می‌زنند
نقل کرده‌ام.
اما باید اعتراف کنم
تا همین امروز
که فردای عاشورای ۱۴۴۶ قمری (۱۴۰۳ خورشیدی) است
درکی از آنها نداشتم!

اما امروز
در حین مشاهدهٔ یک فیلم داستانی
که پُر از نورِ امام حسین (ع) بود
در برخی صحنه‌ها
یادِ تو افتادم
و غمِ نبودنت
بر قلب من
چنگ انداخت ــ
قلبم درد گرفت لادن!
و من آن درد را دیدم
و ناگاه، مثل الهامی از عالم بالا،
با خودم گفتم:
«تا کِی قرار است 
این درد را هر وقت که می‌بینم و احساس می‌کنم
از کنارش بگذرم
و با مُسکّن‌ها از شدتش بکاهم
و به لایه‌های زیرین ناخودآگاهم وا پس برانم…
تا دوباره در وقتی دیگر
بالا بزند
و قلبِ مرا به درد بیاورد…؟»

آنجا بود
ــ درست همان‌جا، در دلِ درد ــ
که یادِ امام حسین (ع) افتادم
و یاد گفته‌های محمود پیرحیاتی 
که در جانِ من حک شده بود
و با خودم گفتم:
«نه! این‌بار بر مبنای تلّقی‌های نادرست از عرفان
درد را انکار نمی‌کنم،
درد را می‌بینم
شدتش را احساس می‌کنم
متوجه می‌شوم که برای من کاملاً واقعی است
اما با الگو گرفتن از بهترین سرمشق‌های زندگی
از خودِ خدا می‌خواهم
حالا که ــ تا زمانی معیّن ــ
جز انتظاری مقدّس و صبری زیبا
کاری از دست من ساخته نیست
مرا یاری بدهد
تا این درد را نه به حضیضِ تلخی و شِکوه
که به عروج و اوجِ شُکر و زیبایی
پیش ببرم…»

آری لادن
دردْ واقعی است
و انکارِ آن
از سرِ ناآگاهی است
اما دردی که با نگاهی به بالا
به سمتِ درکی عمیق پیش برود
قشنگ‌ترین درد دنیاست
و زیباترین ابتلای عالم!

کلاً الحمدلله
و الحمدلله علی کل حال!

▫️علی‌اکبر قزوینی


  1. لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا/ قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد می‌كند. (احزاب: ۲۱) ↩︎

دسته بندی شده در: